Покриеноста со мраз во Арктичкиот Океан падна на второто најниско ниво од почетокот на сателитските набљудувања во 1979 година, соопштија во понеделникот научниците од американската влада.
До овој месец, само еднаш во изминатите 42 години замрзнатиот череп на Земјата покривал помалку од 4 милиони квадратни километри (1,5 милиони квадратни милји).
Арктикот би можел да го доживее своето прво лето без мраз веќе во 2035 година, објавија истражувачите минатиот месец во списанието Nature Climate Change.
Но, сето тоа топење на снег и мраз директно не го подига нивото на морето, исто како што топењето на коцките мраз не истура чаша вода, што го поставува незгодното прашање: На кого му е гајле?
Мора да се признае, ова е лоша вест за поларните мечки, кои, според една неодамнешна студија, веќе се на пат кон истребување.
Да, ова секако значи длабока трансформација на морските екосистеми во регионот, од фитопланктон до китови.
Како што се испоставува, постојат неколку причини да се грижиме за несаканите ефекти од намалувањето на арктичкиот морски мраз.
Можеби најфундаменталната идеја, велат научниците, е дека смалувањето на ледените плочи не е само симптом на глобалното затоплување, туку и движечка сила зад тоа.
„Отстранувањето на морскиот мраз го изложува темниот океан, што создава моќен механизам за повратни информации“, изјави за АФП геофизичарот Марко Тедеско од Институтот за Земјата на Универзитетот Колумбија.
Но, кога површината на огледалото беше заменета со темно сина вода, приближно ист процент од топлинската енергија на Земјата беше апсорбирана.
Овде не зборуваме за површина на печат: разликата помеѓу просечниот минимум на ледената покривка од 1979 до 1990 година и најниската точка забележана денес е над 3 милиони квадратни километри - двојно повеќе од Франција, Германија и Шпанија заедно.
Океаните веќе апсорбираат 90 отсто од вишокот топлина произведена од антропогените стакленички гасови, но тоа има цена, вклучувајќи хемиски промени, масивни морски топлотни бранови и корални гребени што изумираат.
Комплексниот климатски систем на Земјата вклучува меѓусебно поврзани океански струи поттикнати од ветровите, плимата и осеката и таканаречената термохалинска циркулација, самата поттикната од промените во температурата („топлина“) и концентрацијата на сол („саламура“).
Дури и малите промени во подвижната лента на океаните (која патува помеѓу половите и ги опфаќа сите три океани) може да имаат катастрофални ефекти врз климата.
На пример, пред речиси 13.000 години, кога Земјата премина од ледено доба во меѓуглацијален период што му овозможи на нашиот вид да напредува, глобалните температури наеднаш паднаа за неколку степени Целзиусови.
Геолошките докази сугерираат дека делумно е виновен забавувањето на термохалинската циркулација предизвикано од масовниот и брз прилив на ладна слатка вода од Арктикот.
„Свежата вода од топењето на морскиот и подземниот мраз на Гренланд ја нарушува и ослабува Голфската струја“, дел од подвижната лента што тече во Атлантскиот Океан, рече истражувачот Ксавиер Фетвајс од Универзитетот во Лиеж во Белгија.
„Затоа Западна Европа има поблага клима од Северна Америка на иста географска широчина“.
Огромната ледена покривка на копното на Гренланд изгуби повеќе од 500 милијарди тони чиста вода минатата година, од кои сите истекоа во морето.
Рекордна сума делумно се должи на зголемените температури, кои се зголемуваат со двојно поголема брзина на Арктикот од остатокот на планетата.
„Неколку студии покажаа дека зголемувањето на летните врвови на Арктикот делумно се должи на минималниот обем на морскиот мраз“, рече Фетвис за АФП.
Според студијата објавена во списанието Nature во јули, сегашната траекторија на климатските промени и почетокот на летото без мраз, како што е дефинирано од Меѓувладиниот панел на ОН за климатски промени, е помалку од 1 милион квадратни километри.до крајот на векот, мечките навистина ќе умрат од глад.
„Глобалното затоплување предизвикано од човекот значи дека поларните мечки имаат сè помалку морски мраз во текот на летото“, изјави за AFP водечкиот автор на студијата Стивен Армструп, главен научник во Polar Bears International.